“Ik vind het belangrijk om mezelf te blijven ontwikkelen en bij te scholen. De opleiding Begeleidingskunde heeft me een theoretische onderbouwing gegeven in mijn werk als begeleider van veranderings­trajecten, een bevestiging van wat ik eigenlijk al deed. Het verruimt en rechtvaardigt mijn handelen omdat ik leerde het praktijk­wetenschappelijk te onderbouwen. De afgelopen jaren ben ik vooral werkzaam in de bouwsector. Dat verveelt nog steeds niet. Integendeel, er liggen daar zoveel uitdagingen aan de menskant en rondom sociale innovatie. Ik kan hier mijn rol als begeleidingskundige goed in kwijt.”

Met haar eigen bureau richt Astrid zich al een aantal jaren op cultuur- en gedragsveranderings­trajecten in combinatie met onderzoek. Ze schrok van het aantal mensen dat voortijdig uitvalt in de bouw. “Een op de drie bouwplaats medewerkers stopt eerder met werken door ziekte of arbeids­ongeschiktheid. Dat raakt me.”

Win-win

Social Return on Investment-opgaven in contracten zorgen ervoor dat bedrijven mensen een kans geven die niet makkelijk een plek op de arbeidsmarkt krijgen. “Dat klinkt mooi op papier, maar op de werkvloer ligt dat vaak anders. Op een druk bouw­project krijgen teams, iemand erbij zonder kennis of ervaring in het vakgebied. Dat vraagt tijd en aandacht die er niet altijd is. Hoe zou jij het vinden wanneer je niet vooraf wordt gevraagd of je dat wilt? Terwijl het juist zo betekenisvol kan zijn om bij te dragen aan iemands nieuwe start, want dan wordt het een win-win.”

Astrid wil hier iets mee. Moet hier iets mee. Ze vindt bouwbedrijven en woningcorporaties met belangstelling en start een onderzoek. Staat Bouwend Nederland in eerste instantie aarzelend tegenover het voorstel van Astrid om bij te dragen aan het onderzoek, uiteindelijk krijgt ze groen licht en dragen drie sectorfondsen actief bij aan de inmiddels opgerichte Stichting Duurzaam SROI. Het onderzoek kent vragen als: “Welke invloed heeft de plaatsing van een persoon met een arbeidsbeperking op de werkvloer? Kan er een positieve relatie gelegd worden met de duurzame inzetbaarheid van betrokken medewerkers, vertaald naar financiële consequenties? Is het mogelijk om de ‘Inclusieve Bouwplaats’ te ontwikkelen als een vliegwiel voor onder andere werkplezier én voor arbeids­productiviteit? Daar richt ik mij als onderzoeker op.”

Binnen en buiten

“Tijdens Begeleidingskunde heb ik onder andere geleerd om te observeren en zonder oordeel waar te nemen. Dat is een voorwaarde bij de complexe bouwprojecten. Lector Michiel de Ronde leest en kijkt mee met mijn huidige onderzoek bij individuele begeleidingssessies. Hij houdt mijn rol als onderzoeker in de gaten. Dit is echt een begeleidings­kundig handelings­onderzoek, participatief dus een collectieve vorm van ervaringsleren. In de bouwsector heerst hiërarchie. Er is een strakke taak- en rolverdeling en een scheiding tussen ‘binnen’ en ‘buiten’. De menskant wordt nog teveel beschouwd als ‘iets van kantoor’. Terwijl ik juist ‘buiten’ samen die menskant wil onderzoeken. Met alle lagen binnen de organisatie heb ik contact. Ik zit daarom een paar dagen per week op een bouwplaats, tussen de mensen. Als ik wil weten wat er speelt, moet ik tussen de mensen zitten. Dat is soms best onwennig, voor alle lagen.

“De directie van de diverse betrokken bouwbedrijven zien echt wel de toegevoegde waarde van dit onderzoek, alleen beseffen ze zich nog onvoldoende dat er voor sociale innovatie een omslag nodig is: meer denken vanuit de menskant. Daar komt ook weer begeleidings­deskundigheid bij kijken. Door de methodes, tools en handvatten die ik tijdens mijn opleiding heb geleerd, kan ik mijn bevindingen theoretisch onderbouwen. Dat heb je hier in de bouwwereld wel nodig. Het probleem is alleen dat het management niet zit te wachten op dikke rapporten, wat ik natuurlijk wel heb geleerd tijdens mijn opleiding. Maar daar heb ik inmiddels wat op gevonden. Ik vat het voor hen samen in een powerpoint presentatie. Werkt prima!”

Astrid Mersmans (58) Master afgerond: 2012 Opleidingsachtergrond: Bedrijfseconomie, Coach-Counselor Functie toen en nu: Begeleidingskundig onderzoeker in de bouwsector. Ik was begeleider van verandertrajecten in de bouwsector toen ik aan de master begon