“Naast mijn werk in het ziekenhuis ben ik al jaren praktijk- en reflectiedocent voor verpleegkundig specialisten aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN). De HAN koos er op een gegeven moment voor de reflectie te professionaliseren en met supervisoren te gaan werken. Omdat het werk als reflectiedocent me veel voldoening en energie gaf, wilde ik graag verder als supervisor. Via de HAN kwam ik terecht bij Begeleidingskunde. Het eerste jaar word je opgeleid tot supervisor. Prima, dacht ik toen. Dat zou genoeg zijn. En dat vond mijn manager ook.

Kritische vragen

“Maar deze opleiding doet iets met je vanaf het eerste moment dat je voet over de drempel zet. Dat smaakt naar meer. Tijdens het eerste jaar ben ik vrij snel de onderhandeling in gegaan met mijn leidinggevende. Niet alleen supervisie, maar ook teamcoaching en organisatiekunde zouden van meerwaarde kunnen zijn binnen patiëntenzorg en ook binnen de organisatie die volop in beweging was. Mag ik door naar het tweede jaar? Er was twijfel. Ze wisten niet goed wat ze in huis haalden. Een supervisor is nog overzichtelijk, maar teamcoaching is al weer een slag groter, gevolgd door organisatiebegeleiding. Dan krijg je toch stiekempjes een professional in huis die ook de organisatie onder de loep gaat nemen. Die kritische vragen stelt. Daar zitten ze niet altijd op te wachten. Gelukkig mocht ik verder.

“Tijdens mijn onderzoek richtte ik mij op verbinding, in eerste instantie op medewerkers van de afdelingskeuken. Ze werken met meerdere teams samen en ik wilde onderzoeken wat het echte probleem was, wat de taaie kwestie zou zijn. Het ging vooral over gezien en gewaardeerd worden, hele basale dingen. Tegelijkertijd was de organisatie bezig met een fusie met een ander ziekenhuis. Dat traject werd later omgezet naar defusie. Voor mij werden prachtige parallelle processen helder, van de werkvloer op afdelingsniveau tot in de organisatietop. En toen was daar ineens corona. Alle reguliere zorg werd op stop gezet. Er kwam een corona afdeling met ernstig zieke patiënten. Personeel van alle afdelingen kwam samen. We wisten alles en tegelijk wisten we niks. Met veel respect voor elkaar en de patiënt als uitgangspunt. Het was met zijn allen gaan voor die patiënt.”

Samen lachen, samen huilen

“Als verpleegkundig specialist palliatieve zorg, zorgde ik voor goed sterven, ondersteuning van de patiënt en zijn of haar naasten. Afstemming met de professionals rond het bed bleek ook daar van vitaal belang. Zonder schroom vroegen collega’s van alles aan elkaar en deelden met elkaar. Samen lachen, samen huilen. Er gebeurde iets moois, iets kostbaars, wat nog niet direct te vatten was in woorden. Als ik al ergens had willen werken dan was het daar, in het epicentrum van deze nieuwe zorg. Ondertussen reikte de opleiding me kennis aan waardoor ik nieuwsgierig werd. Ik wilde meer helderheid hebben wat zich daar voltrok en hoe medewerkers die niet in ‘deze bubbel’ zaten daar naar keken, daar visie op zouden hebben. Ik werd uitgedaagd verbinding vanuit meerdere perspectieven te benaderen. Daarop ben ik dwars door de organisatie professionals gaan interviewen. Van directeur tot teammanager en kwaliteitsfunctionaris, ik sprak ze allemaal.

“In juni doofde de eerste golf uit en kwamen alle oude patronen weer terug. Opnieuw werd ik uitgedaagd te onderzoeken wat er speelde. Die begeleidingskundige bril kon niet meer af. Ondertussen kreeg ik door verruiming van de coronaregels de kans met de medewerkers van de verpleegafdelingen teamcoaching te starten. Ik hanteerde het speelse model ‘De Stad van Axen’ . Het is een communicatietool waarbij inzichten bij de deelnemers ontstaan zodat je situationeel voor een andere wijze van communiceren kunt kiezen. Zo krijg je inzicht in jouw eigen wijze van communiceren en dat je in staat bent in de situatie de wijze aan te passen. Dat gaf zoveel inzicht bij medewerkers, maar ook bij mij. Het bleek een functioneel en een theoretisch concept in mijn thesis. Er is veel bereikt; we mogen samen verder met intervisie gestoeld op dezelfde methodiek! Ik heb er een intervisiespel van gemaakt. We blijven samen op stap in de ‘Stad van Axen!’

“Deze opleiding volgen ging niet zonder slag of stoot. Het taaie in jezelf ga je ook onder ogen zien, je drijfveren en je zorgen worden beter zichtbaar dan ooit tevoren. Ik heb het niet alleen gedaan. Naast mijn gezin bleken ook mijn collega’s een klankbord, evenals de patiënten die ik dagelijks in de ogen kijk na het ontvangen van slecht nieuws. Houd de focus op het leven, geef ik ze mee, en niet op de dood ook al mag dat er zijn. Ik stimuleer de medewerkers in het ziekenhuis lef te hebben om in de waan van de dag aan het bed bij die unieke patiënt present te zijn, te durven vertragen en aandacht te geven aan dat wat voor die patiënt en zijn naasten van waarde is in plaats van het afvinken van de lijstjes. Het vraagt lef om te vonken in plaats van af te vinken. Mijn naaste collega’s hebben inmiddels ook die begeleidingskundige bril opgezet en daar ben ik trots op.

“Het is nog steeds een bijzondere tijd, zorgorganisaties moeten zichzelf opnieuw uitvinden na deze pandemie. Nieuwe werkwijzen hebben hun intrede gedaan en bleken ook van meerwaarde. Begeleidingskunde is daar positief en inspirerend in met oog voor humaniteit. Net als het benoemen van de taaie kwestie en het aandragen van tools om daarmee om te gaan.

Inmiddels staat er achter mijn functie een schuine streep begeleidingskundige. Heldere positionering moet nog volgen, dat is nog een weg te gaan. Maar dat ik deel ben van de verandering van binnenuit op welke wijze dan ook is voor mij helder!”

Trudy Geurts (56) Master afgerond: april 2021 Functie toen en nu: verpleegkundig Specialist sinds 2007, werkzaam in Algemeen Ziekenhuis, verpleegkundig specialist Palliatieve en Ondersteunende Zorg, begeleidingskundige