Een samenleving waarin iedereen zijn talent kan inzetten. Dat is de ambitie van Theater Babel Rotterdam. Deze plek, waar acteurs met en zonder beperking samen op het toneel staan, is een mooi voorbeeld van inclusief samenwerken. Zo mooi, dat het onderwerp van onderzoek is. Hoofddocent Jeannette Nijkamp en lector Disability Studies Mieke Cardol zijn het erover eens: “De creatieve setting van het theater biedt verschillende invalshoeken om te kijken: wat werkt nou echt als het gaat om inclusief samenwerken?”

Wanneer je mensen met en zonder beperking met elkaar laat samenwerken, kun je niet verwachten dat het ‘business as usual’ wordt, zo vertelt Jeannette: “Als iemand bijvoorbeeld verbaal niet zo vaardig is, moet je qua communicatie toch iets anders verzinnen. De kern is: ontdekken hoe je elkaar kunt ontmoeten en samen tot iets nieuws komen.” Mieke vult aan: “Inclusie vraagt iets van alle betrokkenen. Je doet het samen.”

Het onderzoek ‘Inclusieve Podiumkunst voor artiesten met en zonder beperking, naar een overdraagbare methodiek’ bestond uit een literatuur- en een praktijkstudie. “Twee groepen studenten van de opleidingen Verpleegkunde, Fysiotherapie en Social Work deden onderzoek op de werkvloer bij Babel”, vertelt Mieke. “Wat ons daarbij opviel, was dat zij eerst focusten op welke beperkingen de acteurs hadden en hoe de acteurs zonder beperking de anderen ‘hielpen’. Zij keken vanuit het traditionele zorgperspectief, maar bij inclusiviteit gaat het ergens anders om. Namelijk: samen zoeken naar mogelijkheden om al het aanwezige talent zo goed mogelijk te benutten. Of dat nu het talent is van mensen met een beperking of zonder, dat maakt niet uit. Toen studenten dat gingen inzien, leidde dat tot de essentiële vraag: wat is inclusief samenwerken nu eigenlijk? Hoe meer van dit soort vragen opkomen, hoe dichter het onderzoek ons bij de kern brengt.”

Een belangrijke onderzoeksvraag was natuurlijk: hoe kan de samenwerking het beste worden vormgegeven? Jeannette: “Daarvoor hebben we enkele competenties of voorwaarden kunnen formuleren. Enkele zijn: echt luisteren, geduld hebben, openstaan voor elkaar en durven reflecteren, ook op je eigen denken en handelen. Inclusief samenwerken gebeurt in de theaterwereld op verschillende manieren, en het literatuuronderzoek bracht deze goed in kaart. Welke manier je ook kiest: er komen altijd weer nieuwe dilemma’s en voorwaarden op. Door verschillende casussen te beschrijven, hopen we relevante vraagstukken in beeld te krijgen en het gesprek over inclusief samenwerken en samenleven nieuwe input te geven.” Dat gesprek kwam zeker op gang tijdens het eindsymposium ‘Onderzoek naar inclusief theater’ op 8 juni. Hier werd ook het nieuwe platform Inclusief Theater in Nederland opgericht.

In de onderzoekslijn Samenhang in Zorg van Kenniscentrum Zorginnovatie ligt de focus op samenhang tussen meerdere zorgvragen tegelijkertijd en daarnaast is er ook oog voor de samenhang tussen de beantwoording van zorgvragen en andere behoeften van de cliënt. In samenwerking met Theater Babel Rotterdam doet het lectoraat Disability Studies, Diversiteit in Participatie onderzoek naar het overdraagbaar maken van een werkwijze om theater te maken met acteurs met en zonder verstandelijke beperking.

Dit artikel direct delen: