De Dooie Hoek
Wat is een mooiere plek om het leven te vieren dan Lowlands? Voor duizenden jongeren was het afgelopen zomer de ideale locatie voor een weekend lang feest. Toch werd er tijdens het muziekfestival ook stil gestaan bij de dood. Hogeschool Rotterdam en Erasmus MC deden op Lowlands Science onderzoek naar de betekenis van de dood in het leven van de Lowlands-ganger.
Het project
De dood. Hoewel iedereen hem liever buiten houdt, is hij toch overal aanwezig, ook op een festival als Lowlands. Waar tot ver in de vorige eeuw de dood onderdeel uitmaakte van onze maatschappij lijkt hij inmiddels bijna uit ons eigen bestaan verdreven. Toch worden mensen op jonge leeftijd geconfronteerd met overlijdens. Juist onder jongeren is de omgang met de dood dubbelzinnig. Ze hebben ermee te maken, maar de focus ligt op genieten van het leven.
Zeker bij jonge mensen verplaatst een groot deel van afscheid en rouw naar het internet: zoeken naar de overledene, digitale herdenkingen en het delen van herinneringen gebeurt steeds meer online. Dat vraagt om nadenken over ons digitale nalatenschap, maar daar houden jongeren zich liever niet mee bezig. Op Lowlands heeft een team van onderzoekers vanuit Hogeschool Rotterdam, Erasmus MC en Bureau Morbidee die dubbelzinnigheid uitvergroot om meer inzicht te krijgen in hoe mensen daarmee omgaan. Dit draagt bij aan de doelstelling van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg om tijdig stilstaan bij de dood te normaliseren.
Uitvoering
Tijdens Lowlands konden bezoekers bij Lowlands Science stilstaan bij het onderwerp 'de dood'. Deelnemers van het onderzoek hebben met ons gedeeld wat ze belangrijk vinden om te doen voor ze doodgaan, kregen de mogelijkheid aan hun eigen uitvaart deel te nemen en hebben nagedacht over hoe ze na hun dood herinnerd willen worden, zowel offline als online.
Proef de sfeer van De Dooie Hoek op Lowlands
Projectleider Erica Witkamp: "Het doel van het onderzoek is kijken of we op deze manier met jongeren in gesprek kunnen over de dood. Wij willen deze gegevens gebruiken voor ons onderzoek naar de zorg en beslissingen rondom het levenseinde. Hiermee hopen we weer input te krijgen voor onderzoek en nieuwe interventies om patiënten die ernstig ziek zijn te helpen, met het voorbereiden op hun naderend overlijden."
Er was veel media aandacht voor De Dooie Hoek.
Een paar opvallende berichten:
Artikel in het Algemeen Dagblad
Radiofragment FunX
Artikel in de Metro
Grafkist populair tijdens Lowlands
Sommige bezoekers keken bij ‘De Dooie Hoek’ wel een beetje vreemd op van de mogelijkheid om in een grafkist te gaan liggen. “Ja dag, dat ga ik echt niet doen”, klonk het af en toe. Honderden anderen waagden de stap wel, onder wie de 24-jarige Mette Tebbens. “Ik werd er heel rustig van en hoorde vooral mijn eigen hartslag. Ik ben totaal niet bang voor de dood, dus ik vond het niet eng ofzo om het te doen. De dood is altijd dichtbij. Ik studeer Geneeskunde, dus ik heb er sowieso vaak mee te maken. Daarom vind ik het heel goed dat er tijdens zo’n vrolijk festival onderzoek naar wordt gedaan.”
Digitale nalatenschap
Naast het liggen in een grafkist konden de deelnemers een bucketlist invullen en meedoen aan een enquête over de digitale nalatenschap. Wat gebeurt er met jouw Instagram-foto’s als je overlijdt? Heeft iemand het wachtwoord om het account op te zeggen? Of leef je online voor altijd voort? Mette: “Als ik er niet meer ben is het klaar, dan wil ik niet dat mensen mijn profielfoto nog kunnen beoordelen ofzo.”
Haar zus Merel stuitte onlangs op Facebook toevallig op de mogelijkheid om iemand de verantwoordelijkheid te geven over je profiel als je overlijdt. “Toen heb ik zonder twijfel direct mijn zus als verantwoordelijke ingevuld. Misschien dat mijn account nog wel even mag blijven bestaan, maar er hoeft geen activiteit meer op te zijn.”
Voordat ik dood ga wil ik...
Op de ‘Before I die…’-muur schreef Merel dat ze een Nobelprijs wil winnen. Honderden jongeren vulden hun grootste wens in en werden daarna geïnterviewd door de onderzoekers van Hogeschool Rotterdam en het Erasmus MC. Rob Bruntink van Bureau MORBidee hoorde talloze grappige, mooie en indrukwekkende verhalen voorbijkomen. “Een meisje vertelde me dat ze het met haar ouders over hun geschiedenis wilde hebben. Haar vader is in Zuid-Afrika geboren en heeft de apartheid meegemaakt. Ze vindt het heel moeilijk om daarover te beginnen, maar toen ze deze muur zag wist ze het zeker: ik ga aan mijn ouders vragen hoe het eraan toe ging. Dat vond ik heel mooi om te horen.”
14 - 16 mei 2020
11th World Research Congress of the EAPC in Palermo Italië
In mei 2020 gaat Erica op het 'World Research Congress of the EAPC' een presentatie én posterpresentatie houden over de resultaten van De Dooie Hoek.
