HOGER ECONOMISCH ONDERWIJS 2.0

Het avontuur New Economics Lab: tussentijdse inzichten

Het New Economics Lab (NEL) van Hogeschool Rotterdam houdt zich bezig met de transitie naar een betekenisvollere economie. Naar een economie waarbij winst ondergeschikt wordt aan het algemene belang. Waar financiële, ecologische en sociale waarden in balans worden gebracht. Betekeniseconomie streeft naar concrete oplossingen voor bijvoorbeeld de klimaatcrisis, de biodiversiteitcrisis en de steeds groter wordende sociale ongelijkheid.

Tussentijdse inzichten

In deze video legt hoofddocent Remko van der Pluijm uit welke tussentijdse inzichten naar voren komen uit Fase 1 van het New Economics Lab. Hoe kunnen we het economisch onderwijs vernieuwen?

Op een andere manier naar de wereld kijken, buiten de standaard methode om. Hoe richt je dat in? En wat is daarvoor nodig? Samen met Avans, NHL Stenden en de Haagse Hogeschool is Hogeschool Rotterdam gaan kijken naar mogelijkheden om het hoger economisch onderwijs te helpen een transitie in te zetten van ‘klassiek denken’ naar ‘nieuw denken’ over economie. De studenten van nu zijn immers de toekomstige accountants, ondernemers, economen en marketeers.

Hieruit is het New Economics Lab ontstaan. NEL draagt via onderwijsinnovatie en onderzoek bij aan motivatie en lesmateriaal voor studenten, docenten en ondernemers om naar het nieuwe economische paradigma toe te bewegen. Er wordt in twee fasen via actiegericht onderzoek geëxperimenteerd op drie hogescholen. Daarbij zijn 80 studenten, 20 docenten en 20 bedrijven direct betrokken.

Hoofddoelen

Het New Economics Lab heeft drie hoofddoelen:

  • Onderwijs: Docenten meer onderwijsmateriaal en casuïstiek te geven om mee aan de slag te gaan in de klas

  • Studenten: Inzicht geven in hoe zij zich op een andere manier kunnen verhouden tot een breder waardenkader

  • MKB: Bedrijven helpen om zichzelf beter te leren kennen en kijken hoe zij stappen kunnen maken naar betekenisvol ondernemen

De eerste fase is gestart in 2021 en is inmiddels afgerond. Daarmee kunnen we nu de tussentijdse resultaten delen. Deze fase heeft veel nieuwe inzichten opgeleverd op vier verschillende niveau’s: kennis, vaardigheden, houding en veiligheid. Deze resultaten staan hieronder uiteengezet.

Kennis

  • Wat nodig is om op een betekenisvolle manier impact te kunnen maken moet je complexiteit juist niet platslaan maar omarmen. Hiervoor is kennis nodig van hoe systemen werken.
  • Er zijn vele verschillende theorieën en modellen beschikbaar over nieuw, betekenisvol ondernemerschap. Maar hoe verhouden bedrijfsvoering en impact maken zich tot elkaar? En hoe verhouden al die modellen en theorieën zich tot elkaar? Deze informatie is veel beperkter beschikbaar.

Vaardigheden

  • Leren begrijpen hoe verandering werkt in bedrijven en in de wereld, met als doel om ondernemers mee te nemen in betekenisvol ondernemen en welke keuzes je hierin zou kunnen maken.
  • Stakeholders kunnen meenemen in een wereld waarin er niet meer sec goed of fout bestaat maar dat er een grijs gebied is waar je gezamenlijk kunt zoeken naar een juist antwoord. Kunnen omgaan met verschillende visies over wat goed en fout is. Dit gaat bij betekenisvol ondernemen veel verder dan rode en zwarte cijfertjes.
  • Een bedrijf kunnen ondersteunen bij de zoektocht naar een nieuwe waardetaal, waarbij winst niet meer leidend is.

Houding

  • Studenten leren zich te verhouden tot een wereld waarin waarde niet meer eenduidig is. Een wereld waarin stakeholders allemaal naar een andere manier kijken naar waarde. Hoe schat je het belang in van financiële, ecologische en sociale waarde?
  • Studenten balanceren continue tussen dogmatisme en nihilisme. Tussen we zijn er al of we gaan het nooit halen. Studenten moeten balans vinden tussen de kritische kant en de positieve kans. Hoe kom je tot een soort praktisch kritisisme? We proberen een bijdrage te leveren terwijl we weten dat het perfecte antwoord niet bestaat en we het probleem niet zelf kunnen oplossen.

Veiligheid

  • Studenten uit verschillende achtergronden worden bij elkaar gezet en praten over hoe zij zich verhouden tot de nieuwe wereld. Eenieder heeft hier een andere belang, mening of houding. Het is belangrijk dat er een situatie ontstaan waarin studenten openlijk mogen zoeken naar hoe zij zich willen verhouden tot die nieuwe waardenkaders. Je moet dus de veiligheid bieden dat ieders mening mag bestaan.

Hoe ver zijn we in de transitie naar een betekenisvollere economie? We zijn op weg. We realiseren ons steeds beter dat het heel complex is. We weten inmiddels waar we het over hebben en ook wat het moeilijk maakt. Maar ook waar we nog moeten zoeken. Hopelijk kunnen we dat met steeds meer mensen doen.

“Hoe ver zijn we in de transitie van ons economisch onderwijs?”

Fase 2

Fase 2 van NEL is in volle gang. De resultaten worden verwerkt in een Proof of Concept bestaande uit een werkpakket met onder andere didactisch-pedagogische inzichten, randvoorwaarden en onderwijsmateriaal, die medio 2022 klaar zal zijn. De output van NEL wordt verwerkt voor verdere opschaling in studiejaar 2022-2023. Een klankbordgroep met vertegenwoordigers uit hbo, Vereniging Hogescholen, universiteit en bedrijfsleven denkt en kijkt kritisch mee en tevens zoekt het project aansluiting bij de HEO-verkenning vanuit de Vereniging Hogescholen.

Groepsdiscussie: wat is betekeniseconomie?

Het huidig hoger economisch onderwijs moet op de schop. Het klassieke denkkader maakt dat de studenten van nu onvoldoende zijn voorbereid op de grote maatschappelijke vraagstukken die er liggen. Een van de veelgehoorde geluiden zijn die rondom betekeniseconomie. Maar wat verstaan we daar eigenlijk onder, betekeniseconomie? Hierover praten Arjen van Klink (programmadirecteur), Remko van der Pluijm (hogeschooldocent), Sander Quak (hoofddocent), Cheshta Baboeram Panday (kerndocent), Felix van Hoften (kerndocent) en Steffie Theuns (onderwijsmanager).