Artikel
Anders kijken is anders zien en anders zien is anders doen
Waarom MKB-bedrijven stagneren en achterblijven in het adopteren van digitale technologieën.
Voor veel MKB-bedrijven in Nederland is de kennis over digitale technologieën gefragmenteerd, complex of ontbreekt het aan tijd en geld om deze kennis te gebruiken. Het ene bedrijf is bezig met het hoofd boven water te houden, terwijl het andere bedrijf sterk groeit en gefocust is op het op orde krijgen van de interne processen (Van Klink, Bauwen & Spruijt, 2017; OECD, 2017). Het Nederlandse MKB loopt daarmee het risico dat tijd, geld en energie te veel wordt gericht op efficiëntie en resultaten op korte termijn wat ervoor kan zorgen dat groei en succes op de lange termijn in gevaar kan komen (SRA, 2019). Zo blijkt uit een onderzoek van Jansen en Roelofsen, dat het aandeel van laag groeiende of stagnerende MKB-bedrijven in Nederland - gedefinieerd als bedrijven met een omzetgroei van minder dan 10% per jaar - gegroeid is tot 70% van het totaal aantal bedrijven (Jansen, 2017).
Björn Rietdijk
Onderzoeker bij Kenniscentrum Business Innovation
Een van de achterliggende oorzaken waarom MKB-bedrijven stagneren en achterblijven in het adopteren van digitale technologieën betreft een verouderde zienswijze. Sommige MKB-bedrijven zien bijvoorbeeld nieuwe technologieën als een bedreiging, wat vervolgens kan leiden tot hoge investeringen in middelen op een rigide wijze (Gilbert, 2005). Daarnaast kan de focus en aandacht van het management gericht zijn op de bestaande klanten, waardoor het bedrijf het belang van opkomende marktsegmenten, waar vaak nieuwe technologieën worden toegepast, onderschatten (Christensen & Bower, 1996; Danneels, 2003; Ocasio, 1997). Tevens kunnen MKB-bedrijven hun verouderde zienswijzen toepassen bij het ontwikkelen van een nieuw business model, zelfs als het bedrijf nieuwe technische toepassingen heeft ontwikkeld (Tripsas & Gavetti, 2000). Tenslotte zien we dat er een barrière ontstaat wanneer disruptieve technologieën worden geïntroduceerd binnen het bedrijf. Medewerkers kunnen de nieuwe technologieën en toepassingen als een bedreiging van hun huidige werk ervaren in plaats van als een verlichting van hun huidige werk (Fitzgerald, Kruschwitz, Bonnet, & Welch, 2014; Kane, 2016).
Een dergelijke (belemmerende) zienswijze wordt vaak opgeschud als technologische ontwikkelingen of nieuwe concurrenten daadwerkelijk hun intrede doen binnen de markt of als regelgeving binnen de markt verandert. Op dat moment is het dan voor bestaande bedrijven eigenlijk al te laat om zich aan de nieuwe omstandigheden aan te passen.
MKB-bedrijven kunnen daarentegen ook pro-actief hun zienswijze in de loop van de tijd veranderen. Bijvoorbeeld door te zoeken naar nieuwe technologische kansen zowel binnen als buiten de huidige markt, door regelmatig te experimenten met nieuwe technologieën of door de diversiteit van het managementteam te vergroten. Daarmee kan het bedrijf het filter waarmee het kijkt naar de wereld én naar zichzelf verbreden en eerder reageren op nieuwe kansen en bedreigingen.
Anders kijken is anders zien en anders zien is anders doen !
Auteur: Bjorn Rietdijk – November 2019
Jansen, J. a. (2017). tweedeling binnen Nederlandse bedrijven neemt toe: gezond groeien en strategisch vernieuwen als antwoord. Erasmus Universiteit Rotterdam & McKinsey & Company.
Jongkind, K. (2015). MKB 2025 - naar een sterker MKB. januari: ING Economisch Bureau .
Kok, R. T. (2015). Het mkb anders bekeken. Een nieuwe typologie van het mkb in Rotterdam. Rotterdam: Panteia.