Interview met docent Remko van der Pluijm
"Digitalisering gaat niet automatisch en is niet automagisch."
Remko van der Pluijm
Onderzoeker bij Kenniscentrum Business Innovation
In opdracht van het Kenniscentrum Business Innovation is bij de MKB bedrijven die deelnemen aan get smart, een team studenten van het FieldLab Digital Economy aan het werk. In het kader van hun praktijkstage voor de minor Business Model Innovation onderzoeken de studenten, samen met vertegenwoordigers van het bedrijf, waar de kansen liggen voor digitalisering en voor het versterken van het innovatievermogen. In het onderstaande interview geeft Remko van der Pluijm, coordinator van het Fieldlab Digital Economy zijn visie op Get Smart en de samenwerking met het KCBI.
Interview met Remko van der Pluijm, coördinator van FieldLab Digital Economy.
Als coördinator van het FieldLab Digital Economy ben je nauw betrokken bij het Get Smart project. Kun je ons wat meer vertellen over dit FieldLab?
Het FieldLab Digital Economy is een initiatief van de HR Business School en het Kenniscentrum Business Innovation en heeft de ambitie om kennis en ervaring op het gebied van digitalisering naar de praktijk te brengen. Daarbij wordt gekeken naar nieuwe bedrijfsprocessen maar ook naar innovaties in business modellen, productmarktcombinaties en marketingconcepten die voortkomen uit big data en nieuwe informatietechnologie.
Het FieldLab Digital Economy beoogt een echte kennis-community te zijn waar bedrijfsleven, onderzoek en onderwijs bij elkaar komen. Juist die wisselwerking maakt het zo interessant en waardevol. Meeste Fieldlabs van de HR zijn ontstaan vanuit een specifiek opleidingsinstituut en beperken hun werkgebied tot dat instituut. De samenwerking met het Kenniscentrum heeft echter een veel bredere insteek die het mogelijk maakt om ook andere instituten te betrekken. In de minor die we hebben gekoppeld aan Get Smart werken we bijvoorbeeld samen met mensen van technische bedrijfskunde, commerciële economie, bedrijfskunde en informatietechnologie. Dat geeft de mogelijkheid om met de combinatie van kennis uit verschillende vakgebieden naar iets nieuws te kijken. Ook de betrokkenheid van lectoren uit die verschillende vakgebieden is daarin waardevol, die kijken toch net weer anders naar de vraagstukken.
"Het FieldLab Digital Economy beoogt een echte kennis-community te zijn waar bedrijfsleven, onderzoek en onderwijs bij elkaar komen. Juist die wisselwerking maakt het zo interessant en waardevol."
Remko van der Pluijm
Op welke manier levert het FieldLab een bijdrage aan Get Smart?
In de eerste plaats natuurlijk door de koppeling met het onderwijs. Samen met het Get Smart projectteam is een “dedicated” minor ontwikkeld. De studenten die deze minor volgen doen hun praktijkstage bij de MKB bedrijven die deelnemen in Get Smart. Vanuit de minor krijgen de studenten de noodzakelijke theorie en vaardigheden aangereikt die zij nodig hebben om de MKB-bedrijven te ondersteunen bij het verkennen, ontwikkelen en implementeren van smart industry kansen.
Daarnaast wil het FieldLab ook inhoudelijk een bijdrage leveren aan Get Smart. Het project heeft een sterke focus op Smart Industry. Het geeft een beetje de indruk dat digitalisering hét antwoord is op alle uitdagingen waarvoor het bedrijfsleven staat. Dat is natuurlijk niet het geval. Vanuit het FieldLab propageren wij een wat genuanceerdere houding t.o.v. digitalisering: een meer constructief kritische houding. Technologie is een middel en geen doel.
Bedrijven die meedoen aan Get Smart beseffen ook steeds meer dat het niet alleen om technologie gaat. De bedrijven zijn vrijwel allemaal koplopers in hun sector, maar niet op het gebied van digitale technologie. In het eerste jaar van Get Smart heerste er een soort “techno-optimisme”: de digitale technologie zou een wondermiddel zijn en van Get Smart werd verwacht dat de studenten die toverdoos wel even zouden ontsluiten. Zo werkt het natuurlijk niet.
Onze studenten kwamen erachter dat er voor de toepassing van smart industry kansen ook, en zelfs eerst, in de organisatie zelf het nodige moet veranderen. Je moet weten waarom je het doet en weten waar je naartoe wilt; met andere woorden je moet een visie en een strategie hebben. Daarbij is het belangrijk te realiseren dat er grote gevolgen zitten aan het implementeren van technologie, waarbij dit gevolgen kan hebben voor de interne processen, maar ook bijvoorbeeld de positie in de waardeketen en de relatie tot stakeholders. Blockchain is een voorbeeld daarvan: het is niet alleen een technologie implementeren, maar (afhankelijk van de implementatie ervan) potentieel strategische data volledig opengooien en traceerbaar maken voor verschillende stakeholders, inclusief concurrentie. Pas als je hiermee rekening houdt kan je een gefundeerde technologiekeuze maken.
De implementatie van die technologie moet je vervolgens serieus en projectmatig aanpakken: met voldoende tijd en geld, met de juiste organisatie die oog heeft voor kwaliteit en het beheersen van risico’s en met voldoende aandacht voor het veranderproces dat het bedrijf én de medewerkers moeten doormaken.
We zijn nu in het tweede jaar van Get Smart bezig en het beeld van digitalisering is bij de tweede lichting studenten veel genuanceerder. Get Smart profileert zich nu niet als de leverancier van de kip met de gouden eieren, maar als partij die het bedrijf kan helpen om een waardevolle digitale technologie te koppelen aan het creëren van meerwaarde voor henzelf en hun stakeholders. Wij helpen hen om de horizon te verbreden, de vensters open te zetten en mee te denken.
Ik zeg altijd: digitalisering gaat niet automatisch en is niet automagisch.