Studiesucces
Studiesucces is binnen het onderwijs een actuele term die vooral gelieerd wordt aan eindcijfers en slagingspercentages. Deels terecht, deels onterecht. Een containerbegrip dat veel zegt, maar ook veel niét zegt. Wat werkt wel en wat werkt als het gaat om studiesucces? En over wiens studiesucces hebben we het eigenlijk?
In wiens belang doen we dit allemaal?
Interview lector Ellen Klatter
Natuurlijk zou je studiesucces kunnen interpreteren met het halen van zo hoog mogelijke rendementen. Maar uiteindelijk gaat het om ‘het succesvol doorlopen van een studie in een tijd die ervoor staat’. Voor hbo-bachelor-studenten geldt dan dat ze binnen vijf jaar hun diploma moeten behalen. Dat is een eenvoudig meetbare outputmaat van wat je als opleiding beoogt te realiseren. Basis hiervoor zijn de vier standaarden zoals bepaald door het NVAO.
2016: Daling studierendementen Hogeschool Rotterdam
Klatter begon in 2016 op de hogeschool, een periode waarin de studierendementen daalden. “Wij hadden een sterkere daling dan de G5 en landelijk, bij de ingestroomde mbo’ers was die nog sterker. Het CvB wilde hier iets aan doen. Ron Bormans was nogal gecharmeerd van het bloemmodel dat ik meebracht en stelde voor dat ik een lectoraat Studiesucces ging opstarten.” Sindsdien staat studiesucces hogeschoolbreed op de agenda. In haar onderzoeken wil Klatter sterk de professionele identiteit van de docent betrekken. Dit thema stond ook centraal in haar openbare les (2017) en vormt de basis voor het vormgeven van krachtig, studentgericht beroepsonderwijs.
Waartoe leiden we studenten op?
Dat is namelijk waar het volgens Klatter grotendeels om draait. “Onderwijskundige thema’s zijn meetbaar en kun je organiseren in een curriculum. Prestaties zijn vaak cognitief. Concreet. Maar hoe interpreteren studenten jouw verhaal? En hoe handel je als docent op basis van jouw intuïtie, normen en waarden? Wat vind jij van belang? Dát is persoonsvorming. Wat voor opleidingen we aanbieden en hoe we dat doen is vanzelfsprekend belangrijk. Nog belangrijker vind ik waartoe we opleiden. Welke persoon zit er straks achter die professional? Dat is waar het om draait en waarin de persoonlijke identiteit van de docent een grote rol speelt.”
Paradigma’s combineren
Klatter vindt dat er te veel aandacht is voor de resultaten en te weinig voor de mensen die het moeten doen: studenten en docenten. “Je kunt als hbo zeggen ‘we streven met z’n allen naar een hoog studiesucces’, maar het gaat vooral om de personen.” Ter illustratie toont Klatter een model van de waterspiegel. “Opleidingen worden vooral afgerekend op het deel boven water. Wat er zich onder het oppervlak afspeelt blijft onderbelicht. Dat zie je ook binnen onderzoek; voor het geesteswetenschappelijk paradigma gelden andere spelregels dan voor het sociaalwetenschappelijk paradigma. De pedagogiek wordt daarin niet onderkend. Mensen zijn subjecten, geen objecten. Wij willen het proces onder de waterspiegel meer belichten, omdat die heel bepalend is voor de kwaliteit van het onderwijs ‘boven water’. Mijn filosofie is om beide paradigma’s te combineren. Ik zou het mooi vinden als de NVAO en andere beoordelingsorganisaties dit zouden erkennen en betrekken in hun kwaliteitskaders.”
"Studiesucces is dus niet een kwestie van management, maar vooral van de relatie docent-student"
Meer over studiesucces
Kennisclips Studievaardigheden voor Studiesucces
Onderzoeker Monique de Bruijn-Smolders laat in vier kennisclips zien wat het welke studievaardigheden studenten nodig hebben voor studiesucces. De belangrijkste studievaardigheden worden stap voor stap doorgenomen zodat studenten en docenten aan de slag kunnen.
Meer studiesucces na interventie ‘overtref jezelf’
In één jaar je P halen is het streven van vrijwel elke student, maar slechts een op de drie lukt dat daadwerkelijk. Docent en onderzoeker Izaak Dekker startte in september de interventie ‘overtref jezelf’ die zou moeten leiden tot meer studiesucces. De eerst resultaten zijn nu bekend.
Een samenhangende onderwijsvisie is van cruciaal belang
“Er wordt heel veel gerepareerd, maar we moeten eigenlijk terug naar de tekentafel. Het bouwplan van een opleiding moet centraal staan. Het is belangrijk dat docenten zich identificeren met elkaar en de opleiding en dat ze een gedeelde visie hebben.” aldus Ellen Klatter in Science Guide
